VII.
Hesteen nahia
Tolortaren kondaira
Tolortaren istorioa alde batetik bestera mugitu da, beti. Denboraren pertzepzioa ez da lineala. Horregatik, batzuetan, xx. mendean nago; beste batzuetan, xxi. mendean eta, askotan, denbora bera baino lehen.
“Harria, Leitzaran ibaiarekin bat bizi zara mendian. Egun batean, zu zaren osotasuna usteldu da. Gogor batuta zenuen gorputza, bigundu. Eta apurka-apurka, zatiak sortu dira. Zulatu zaituzte; beraz, zure gorputz sendotik askatutako mintz eta erraiak atera dituzte”.
Nire sudurraren barnean Tolortaren usaina aldatuz doa, haren hitzen arabera da.
“Inoiz ez badituzu argiak eragiten dituen kiratsak nabaritu, ezin duzu ulertu zer den gertatutakoa. Ezin azaldu zer den makina horiek egin dizutena. Ilunpea zatitu eta argitu dute, usain berriak sartu dizkizute. Eta, Harria, ulermenik ez badago, ezagutza primarioa da. Badakizu zein den bizitza ororen oinarria? Beldurra”.
Sudur zuloak itxi zaizkit jainkoaren azkeneko berbarekin. Itotzear naiz. Eta, horrela nagoela, nire sena sentitu dut: hasieran itxita, lasai, fresko; gero deseginda, bizi berriaren makilada jasota. Ez dut kolpeak eragindako sakonunea hauteman; ordea, deskonposizioa usaindu dut.
“Gure munduan, iluntasuna zen errai. Haize gabeko bizitza zen gurea, elkarrekin, lasai. Ezen, ireki gintuztenean, Harria, ilundura genuen agertoki. Ezin bestelako harrera eskaini: zatozte, zatozte eta zeharkatu harri ustela”.
Trena heldu da.
Leitzarani ahoa eta uzkia jarri diote. Eta bertatik harriaren burdina igarotzeko, hesteak zulatu dizkiote.
Tolortak behartu nau nire hesteak usaintzera. Haren barre nazkagarriak azkura eragin dit sudurrean.
“Kar, kar, kar. Harriak harria irentsi eta harria askatu du. Ez al da maitagarria ikustea norberaren kanibalismoa? Horren aztarnaren beldur ote dira, oraindik?”.
Esan bezala, Tolortaren kontakizuna ez da lineala. Hasierako burdin garraiotik atera nau eta bestelako egoerara eraman: bi pertsona sartu zaizkit barnean. Nire horma batean argia jarri dute, orain ni naizen hestea zeozer turistikoa da. Plazaola tren zaharreko arrasto.
—Itxaron, itxaron, ez ezazu argia oraindik piztu! Nahi dut iluntasunean murgildu. Pixka bat, behintzat. Irribarretsu, esan dio emakumeak gizonari.
Mementoan, Tolortak ere egin du barre. Haren antzinako hatsak emakumearen ilea blaitu du.
Lehenengo, ikusi dut zelan neskaren arropak busti dituen, hezetasunaren usaina haren gorputzean itsatsi du. Gero, konturatu naiz emakumearen zalantzaz. Pausoka, iluntasunean mugitu da, geldo. Begirada urrunean ipini du, irteerari eskatu dio itxaroteko. Baina hara heldu aurretik, ni zeharkatu behar nau.
“Makinaren barnean, bestela mugitzen ziren. Konturatu al zara?”.
Oraingoan, trenak ez ditu burdin harriak eraman, pertsonak daude bere barnean. Asko alai; beste batzuk, urduri. Oso dar-dar txikia egin dut, ez dute aditu... Badakizue zer den gosea? Une honetan, trena besarkatu nahi izan dut, nire azala harengana hurbildu eta dastatu. Dastatu izerdi guztiak, lurrinak, arropak eta desirak.
“Hori da, Harria. Bazkatu zaitez gizakiaz”.
Tapa-tapa. Tolortak, berriro, ekarri nau emakumearengana. Gazteak ibiltzeari utzi dio, antzeman du zelan iluntasuna izterretan korapilatu zaion. Eskuak poliki mugitu eta zabaldu ditu, egiaztatu nahian bera inguratzen duena airea dela. Baina aire horrek bestelako dentsitatea du, jakina. Tolortaren usain gordina da eta.
Tolortak neska bildu du. Pixkanaka-pixkanaka, maitekor, oin puntetatik belarriaren atzeko azalera garraiatu da. Hor gorde da, zain.
—Piztu, piztu argia! —nahi baino ozenago atera zaio guraria. Haren ahotsa entzun duenean, konturatu da ikaratuta dagoela, eta horrek oraindik gehiago beldurtu du.
—Hara, hara! Ez zaizu atera bada, ausartaren planta! —erantzun du gizonak. Keinu lasaigarria bidali nahi dio lagunari, baina hark ere sumatu du izua. Ez da argi etengailutik aldendu. Eta hortxe zegoela, argitasuna hain hurbil, haren eskutik zentimetro estuetara, Tolorta usaindu du. Nire paretatik labain, herdoildutako ura.
Elkarri eskua eman eta barre urduria egin dute. Irten nahi dute. Ni zeharkatu, lehenbailehen. Hasi dira berriketan, ideia berriak dastatu nahi dituzte, edozein. Nik ere haiek dastatu nahi ditudan bezala.
“Baina ezin horiek jan, ezta, Harria?”.
Galderak izorratu nau. Argiak dir-dir egin du, zirikatzaile.
“Hasieran bat ginen, ez genekien zer zen argia, ez genekien zer zen zulatua izatea, ez genekien zer zen atalka gure gorputza ustelduta galtzea. Baina ikasi genuen hori guztia, ezta? Eta batez ere ikasi genuen zer den gosea”.
Nire barnetik pasa dira behin eta berriro, trena eta haren kiratsa metalikoa, pertsonak eta euren beldur iheskorrak.
“Harria, nire heste kuttuna, usaindu, usaindu al duzu horien eskuetan gordetako janari arrastoa? Haien begietako malko xumeak? Euren belarrietako argizaria?”.
Bai, usaindu ditut. Eta, jakina, usainak nire gose amorratua piztu. Bikoteak aurrera egin du, baina argiaren etenune batean, gizonak oina okertu, labain egin eta nigan utzi du urratutako azalaren aztarna txikia. Odola ere izan da.
“Kar, kar, kar. Gozatu, Harria, hesteen nahi asegaitzaz”.
Haginkada txiki gozoa da.
[ebook-a jaitsi]