II.
Erraldoiaren kabia
Aztinen kondaira
Kobazuloa naiz.
Gizona nire barnean dago. Alde batetik bestera doa, burua makur eta ahoan min ematen dioten ideiek hozkatuta.
Izugarri altua naiz. Aritz mendiko pareta horretan existitu naiz, eta badakit desagertuko naizela. Bizi eta hil, izaki hark bizi eta hil egingo duen moduan.
Baina…
Aztinen hitzek beste egia erakutsi didate: gu, gizona erraldoia eta biok, denboraren zati bilakatu gaitu; beraz, bai, jaio eta hilko gara, baina inoiz ez desagertu. Jainkoaren zeta-antzeko ilean badugu lekua. Denbora gara.
—Nola zuen izena? —galdetu diot Aztini.
“Horrek ez du axola”. Haren erantzuna galdera egin aurretik ezagutu dut.
“Bera zen erraldoia, bera zen jakintsua, berak bazekien…”.
Kanpoaldeko argia estutu eta ilunpean, gozo-gozo utzi gaitu. Nabaritu dut zelan erraldoiak bere bizkarra nire azalaren kontra jarri eta pixkanaka-pixkanaka labain egin duen lurrean eserita geratu den arte. Hanka bat luzatu eta oina kontrako paretaren aurka estutu du. Indar egin du. Ni zabaldu nahian? Taupadaka sumatu dut barrena. Haren tentsio indarrak ni apurtzeko beldur eta irrikan.
Lasaitu nahi dut.
Saiatu naiz dar-dar txiki bat sortzen, nire gorputza puztu eta barneko arroken laztanaren bidez, erraldoiaren etsipena murrizten. Ez dut lortu. Hura, bat-batean, zutitu da eta heste barrenetik askatutako garrasi pisutsua bota du. Gero, besoak nire aurka tenkatu eta negar egin du.
Haren malko ugariek busti naute.
“Bazekien. Kixmi jaio eta haren desagerpena gertu zuen…”.
Garrasiaren oihartzunak azala urratu eta harkaitz txiki batzuk libratu ditut. Kiribilduta, heldu dira erraldoiaren atzaparrak arte. Ezustean, hauteman, makurtu eta ni txiki horiek jaso ditu. Haren ukitu lotsatiak baina sendoak poztu nau.
Beraren zirkin lasaiek, haren gorputzaren bero epelak eta nire barnean mugitzeko samurtasunak unearen mingotsa eten dute. Aurreko urduritasun urdin eta dardartia, zeharo akituta.
Segundo horiek, memento hura, denbora...
“Bai, itxaropen izpia heldu zitzaion: zu, haren eskuetan; zu, haren kabi; zu. Bai, zu zinen azkeneko txanpa… Aukera estu bezain liraina; baina, harria. Sendoa. Irmoa”.
Haren ausardi gordinak handitu nau. Ni hemen naiz, bai; baina hor kanpoaldean ere, banaiz. Zatoz.
Berriro argitu du, nire aho bazterrak bestelako kolorez agertu dira: bidearenak, hain zuzen. Lurreko horixka, zeruaren grisa, eta beharrezkoa dugun argi zuria. Zatoz, har nazazu.
“Zugana jo zuen, noski. Zure konpainia erregutzera, zure laguntzaren behar ito-itoan, eske”.
Erraldoia nire hobitik atera da. Ertzetan esku sendoak paratu eta bultzada txiki batekin egin du kanpora: aske, luze, handi eta prest.
Kanpoan, bestela ibili da; harro eta lerden.
Haren pausoekin ibili naiz ni ere. Bere ondoan, bere oinetan, haren bide. Aritzetik motel ibili da, gure azkeneko aukera hau dastatu nahian. Haren begi grisek ingurunea jaso dute. Leitza. Mendia, egurra, lurra eta ni. Ferekatu gaitu haren ulermen zintzoarekin eta, horrela, maitatu. Nik ere maite zaitut.
Ez da gehiegi urrundu ni aurkitzeko nahiz eta geldo egin duen aurrera. Orpoetatik burura so egin diot; haren aurrean sendotu naiz; nire azala, geruza, leuntasuna eta indarra erakutsi dizkiot. Prest, prest naiz. Aurki, hartu nazazu. Jaso.
“Zuregana heldu zen, urduri baina lasai, zu baitzintuen borrokarako prest. Besarkatu eta altxatu aurretik, ulertu zintuen…”.
Bai, hala da. Eta nik, hura.
Elkarrekin egingo genion aurre; elkarrekin, atzerriko mehatxuaren kontra jo.
Orduan, orduantxe, bai, bi besoak nire aurka estutu, eskuak lotu eta gorantz egin zuen. Gero haren burutik gora helduta, biok batera aurrean genuen mundua ikusi eta horri oihukatu genion. Haren orroaren oihartzuna bildu nuen dardarka.
Baina…
“Ez. Egon, geldi. Hau izan da-eta nire kondaira: zelan harria eta jentila prestatu ziren etsipena, beldurra, iluntasuna eta negarra ekarriko zituen argi distiratsu eta iruzurti horri elkarrekin aurre egiteko”.